De overgang en de bekkenbodem

De overgang is een zeer belangrijke periode in het leven van een vrouw. Een periode waarin er veel verandert.

En eigenlijk wist ik daar nog niet zo heel veel van af…

Ik was dan ook erg blij dat ik tijdens een verdiepingscursus een gynaecologe voor de klas had staan die ons meer uitlegde over de overgang.

Ik wil deze informatie graag met je delen.

Oké, ik geef het toe. Als je nog niet in de overgang bent wil je onderstaande helemaal niet lezen… Maar als je er middenin zit of er al doorheen bent zal het een hoop verklaren.

De overgang is een tijd van biologische veranderingen

Voor sommige vrouwen mondt dit uit in een ‘crisistijd’ terwijl andere vrouwen er doorheen wandelen zonder ergens last van te hebben.

Dit zijn de cijfers:

33% heeft nergens last van
33% kan er goed mee overweg
33% heeft veel klachten en zoekt daarvoor medische hulp

Als we in ons land kijken naar het aantal vrouwen in de ‘overgangsleeftijd’, dan betekent dit dat er momenteel 1,5 miljoen vrouwen in de overgang zijn(!)

De menopauze

De menopauze is de naam voor de laatste menstruatie in het leven van een vrouw.
De overgang is de periode rondom de menopauze.
Gemiddeld duurt de overgang zeven tot tien jaar.
Roken en stress leiden tot een vervroegde overgang.

Helaas is het niet zo dat een vroege eerste menstruatie betekent dat je menstruatie dan ook eerder stopt.

Oestrogenen

De overgang betekent vooral een afname van het hormoon oestrogeen.
Oestrogeen is onder andere belangrijk voor de stevigheid van de huid en botten en het soepel houden van de vaginawand.

Oestrogeen wordt aangemaakt in de geslachtsklieren. Bij de vrouw zijn dat de eierstokken.
Daarnaast wordt oestrogeen geproduceerd in de bijnieren, ook na de overgang.

Er worden 3 fases onderscheiden in de overgang

De eerste fase: periode tot de menopauze

De tweede fase: de periode na de menopauze

De derde fase: de periode die ontstaat door het langdurige tekort aan oestrogeen

De eerste fase – onregelmatige menstruatie, opvliegers en nachtzweten

Opvliegers zijn voor veel vrouwen hét symptoom voor de overgang.
Het zijn spontane aanvallen waarbij de bloedvaten gaan openstaan en je temperatuur omhoog gaat.
Ze duren ongeveer drie tot vijf minuten.

Opvliegers uiten zich in:

–          Hitte

–          Blozen

–          Hevig transpireren

–          Toename van de hartslag

Onder andere stress zorgt voor meer adrenaline in je lichaam en dit vergroot de kans op (meer) opvliegers.
Een goede remedie is daarom het doen van ademhalingsoefeningen, mediteren, mindfulness, sporten.

Bijkomende klachten in deze periode kunnen zijn:

–          Hoofdpijn

–          Misselijkheid

–          Tintelingen

–          Prikkelbaar zijn

–          Opgejaagd gevoel

 

Naast fysieke klachten zijn er ook veel psychische klachten.
Herken je je in onderstaand rijtje, dan zou de overgang de boosdoener kunnen zijn…

–          Slaapproblemen

–          Moeheid

–          Prikkelbaarheid

–          Labiel

–          Vergeetachtig

–          Stemmingsveranderingen

–          Angstaanvallen

Vrouwen ervaren de meeste klachten één jaar NA de menopauze.
Eén op de drie vrouwen ervaart de opvliegers als hinderlijk.
30-40% heeft vijf jaar na de menopauze nog opvliegers en 10% heeft langer dan tien jaar nog opvliegers.

De tweede fase is de periode na de menopauze – de aanmaak van oestrogeen is gestopt

Door gebrek aan het hormoon oestrogeen ontstaan er veranderingen in de blaas en vagina.

Veranderingen in de blaas
–              Terugkerende blaasontstekingen komen vaker voor door het dalen van het aantal lactobacillen. Het vaginaal toe te dienen oestrogeen (verkrijgbaar via huisarts of gynaecoloog) kan goed helpen of Basilac Feminal. Dit is een probioticum met twee soorten lactobacillen. Het helpt alleen na de overgang omdat dan de hormonen die lactobacillen weer laten aangroeien afwezig zijn

–                Vaker plassen

–                Incontinentie neemt toe

–                Zeurende onderbuikpijn

Veranderingen in de vagina
–               Baarmoedermond en vagina wordt wat kleiner
–               Elasticiteit van de vagina neemt af
–               De huid wordt dunner en verliest aan kracht
–               Je wordt gevoeliger voor infecties
–               Vochtig worden kan een probleem worden
–               Pijn tijdens het vrijen
–               Vaginisme

Wellicht zie je aan bovenstaand rijtje dat zin in seks gemakkelijk minder kan worden… Gelukkig kun je daar zelf wat aan doen. Lees dit blog

Deze extra aanvulling kreeg ik van Hoogleraar seksuologie Ellen Laan  uit het Amsterdam UMC (Helaas is Ellen veel te vroeg overleden in januari 2022): “De daling van oestrogeen is niet de oorzaak van seksuele klachten. Net als bij mannen is bij vrouwen testosteron het hormoon dat ons gevoelig houdt voor seksuele prikkels, niet oestrogeen. Bovendien, alleen oestrogeen suppleren verhoogt bovendien het SHBG, wat er voor zorgt dat er nog minder testosteron biologisch beschikbaar is. Oestrogeen depletie is wel belangrijk, maar is verantwoordelijk voor de opvliegers en voor het droger worden van de vagina in niet-opgewonden toestand. Hebben vrouwen nog voldoende testosteron, dan kunnen ze ook bij een oestrogeentekort nog gewoon opgewonden en vochtig worden (met natuurlijk de juiste seksuele stimulatie). Ik maak me er al jaren sterk voor dat ook artsen bij seksuele problemen van vrouwen denken aan een testosterontekort, en niet alleen aan een oestrogeen tekort.”

De derde fase – de periode die ontstaat door het langdurige tekort aan oestrogeen

Door het langdurige tekort aan oestrogeen ontstaat er osteoporose. Maar liefst 30-40% van de botmassa verdwijnt. Je rug zakt in en je krijgt een buikje, waardoor je een ander postuur krijgt.

Door de osteoporose ontstaat er bovendien een grotere kans op fracturen.

Risicofactoren osteoporose

–          Familieleden met osteoporose
–          BMI < 20
–          Lage calciuminname
–          Te weinig vitamine D
–          Weinig beweging
–          Roken
–          Alcohol
–          Ziekte en medicijngebruik
–          Vroeg ontstaan van de menopauze

Veranderingen in je lichaam

–          Gewichtstoename rond de taille
–          Je komt jaarlijks 0,7 kilo aan. Dit is de biologische bescherming van je lichaam. Extra vetweefsel dient voor oestrogeenaanmaak (er wordt nog wel een kleine hoeveelheid oestrogeen in de bijnieren aangemaakt)
–          Klierweefsel in de borsten neemt af
–          De huid wordt minder soepel (door afname van elastine)
–          Haaruitval kan optreden
–          Er is een toename van de beharing (snor, oksels, daar waar je het niet wilt hebben…)

Vrouwen met overgewicht hebben vaak minder last van de overgang. Ze behouden meer oestrogenen.

Hormoontherapie

In Nederland wordt relatief weinig hormoontherapie voorgeschreven, zeker in vergelijking tot de omringende landen. Hormoontherapie kan echter een oplossing zijn.
Het wordt alleen voorgeschreven als de klachten het dagelijks leven nadelig beïnvloeden.
En het is een individuele beslissing. Er wordt dus goed per persoon gekeken of het meerwaarde heeft.

Een nadeel is dat er een klein verhoogd risico op borstkanker is. Onderzoek wijst echter uit dat vrouwen die vijf jaar oestrogeen gebruikten zo goed als geen verhoogd risico hebben. Pas na tien tot vijftien jaar gebruik is er een iets hoger risico.

Binnen de alternatieve gezondheidszorg kun je onder andere met bioresonantie  je hormoonhuishouding weer in evenwicht brengen.

De overgang en adviezen

De adviezen die de gynaecoloog ons gaf liggen geheel in lijn met wat ik jou altijd leer en vertel:

–          Zorg dat je lichamelijk sterk bent

–          Zorg voor een goede lichaamshouding

–          Versterk je buik- en bekkenbodemspieren

–          Zorg dat je mentaal sterk bent

–          Leer de grenzen van je lichaam goed kennen en bewaak ze

–          Zorg voor voldoende ontspanning

–          Zorg voor een goede en rustige ademhaling

–          Zorg voor gezonde voeding met genoeg kalk en vitamine D (eventueel via supplementen

–          Beweeg veel in de buitenlucht (aanmaak vitamine D)

Nadat je dit weinig opbeurende artikel hebt gelezen weet je nu in ieder geval ook dat je bepaalde zaken zelf in de hand hebt :-).

Zorg goed voor jezelf en je lichaam.
Ik kan je daar bij helpen met de online bekkentherapie. Je gaat jezelf dan sterker maken, krijgt een goede ademhaling zodat je nog beter kunt ontspannen en ik leer je hoe je je lichaam goed belast.
Heb je problemen met slapen? Ga dan naar een slaapoefentherapeut. Inmiddels zijn er al bijna 1000 collega’s in het hele land gespecialiseerd in slaap. Binnen 2-4 behandelingen slaap je meestal alweer als een roosje.

 

Heb je nog aanvullingen, vragen, tips of opmerkingen stel ze dan in het commentaarveld hieronder.